Έρευνες για «ενδογήινη» ζωή

Οι αστρονόμοι σαρώνουν τους ουρανούς για να βρουν εξωγήινη ζωή, αλλά οι βιολόγοι στρέφουν πλέον πιο σοβαρά την προσοχή τους στην ενδογήινη ζωή,...

δηλαδή στο τεράστιο αθέατο σύμπαν των ζωντανών οργανισμών, που βρίσκονται «θαμμένοι» κάτω από την επιφάνεια της γης και των θαλασσών.

Τώρα, σιγά-σιγά, γίνεται αντιληπτή στην επιστημονική κοινότητα η σημασία του γεγονότος ότι περίπου το ήμισυ όλων των ζωντανών οργανισμών του πλανήτη μας είναι κρυμμένο στο χώμα, στα βράχια, στο υπέδαφος, στους βυθούς και κάτω από αυτούς, στις λίμνες κλπ.

Αυτή η υπόγεια βιόσφαιρα είναι ένας σκοτεινός κόσμος, όπου δεν φτάνει το φως του ήλιου. Μερικοί την αποκαλούν εύγλωττα «το υπόγειο της Γης». Όπως δήλωσε η μικροβιολόγος Κατρίνα Έντουαρντς του πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας, σε πρόσφατο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, «η κατοικήσιμη ζώνη της Γης εκτείνεται σε βάθη εκατοντάδων ή και χιλιάδων μέτρων.
Οι οργανισμοί που ζουν σε αυτό το περιβάλλον, συνολικά πιθανώς έχουν μια μάζα ισοδύναμη με αυτήν όλων των επιφανειακών κατοίκων της Γης και ίσως μας παρέχουν τα κλειδιά για την επίλυση σοβαρών περιβαλλοντικών, γεωργικών και βιομηχανικών προβλημάτων».

Για το λόγο αυτό, όλο και περισσότεροι επιστήμονες ζητούν πλέον να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην εξερεύνησης αυτής της υπόγειας ζωής, ενώ ορισμένοι –όπως ο διάσημος φυσικός Πολ Ντέηβις- εκτιμούν ότι ένα μέρος της ενδογήινης ζωής στην πραγματικότητα δεν είναι παρά εξωγήινη και μάλιστα μπορεί να στηρίζεται σε μια «εξωτική» βιοχημεία τελείως διαφορετική από αυτήν των υπόλοιπων καθαρά γήινων οργανισμών.
Όπως δήλωσε η Έντουαρντς, «η κατανόηση της υπόγειας βιόσφαιρας έχει άμεση σχέση με την προέλευση και την αναζήτηση της ζωής αλλού στο σύμπαν…Ο δικός μας (ενδογήινος) εσωτερικός χώρος είναι ένα φυσικό πεδίο δοκιμών για το εξωτερικό διάστημα».

Για να επεκτείνουν τις ανθρώπινες γνώσεις για αυτή τη βαθειά βιόσφαιρα, οι θαλάσσιοι γεωλόγοι σχεδιάζουν τρεις αποστολές ωκεάνιων γεωτρήσεων που θα ανοίξουν τρύπες στο βυθό και θα «φυτέψουν» μόνιμα παρατηρητήρια συνδεδεμένα με καλώδια και δορυφόρους με επίγεια επιστημονικά εργαστήρια.
Τον Ιούλιο του 2010, το διεθνές Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Γεώτρησης Ωκεανών θα στείλει το υψηλής τεχνολογίας σκάφος γεωτρήσεων “JOIDES Resolution” στα ανοιχτά των καναδικών ακτών στο βορειοανατολικό Ειρηνικό.

Τον Οκτώβριο, το ίδιο πλοίο θα πλεύσει για γεωτρήσεις στο νότιο Ειρηνικό, μεταξύ Ν.Ζηλανδίας και Χαβάης, ενώ το 2011 θα διασχίσει τη διώρυγα του Παναμά για να κάνει γεωτρήσεις στη Μεσο-Ατλαντική Ράχη, μια υποθαλάσσια οροσειρά μεταξύ Β.Αμερικής και Αφρικής.

«Καθόμαστε πάνω σε ένα βουνό δεδομένων», δήλωσε ο γεωφυσικός Άντριου Φίσερ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (Σάντα Κρουζ), ο οποίος θα είναι επικεφαλής επιστήμονας της πρώτης υποθαλάσσιας έρευνας του “JOIDES Resolution”.
Στόχος του, μεταξύ άλλων, θα είναι να διοχετεύσει χρωματιστά υγρά σε επιλεγμένα σημεία κάτω από το βυθό, ώστε οι επιστήμονες να μπορέσουν να παρακολουθήσουν τη ροή του νερού (και των μικροβίων που ζουν σε αυτό) μέσω ενός λαβυρινθώδους υδροφόρου ορίζοντα κάτω από το βυθό. Αυτό το υποθαλάσσιο «υδραυλικό σύστημα» εκτιμάται ότι περιέχει τόσο νερό όσα όλα μαζί τα επιφανειακά ποτάμια της Γης - και βέβαια περιέχει και πολλούς μικρο-οργανισμούς.

Οι έρευνες αυτές ελπίζεται ότι θα ρίξουν φως στην προέλευση της ζωής στη Γη, αλλά και στη δυνατότητα ύπαρξης ζωής σε άλλους πλανήτες. «Οι συνθήκες που επικρατούν κάτω από τους βυθούς των θαλασσών, μοιάζουν με εκείνες που ίσως υπήρξαν στην αρχέγονη Γη», δήλωσε ο Φίσερ. Ανάλογες συνθήκες εκτιμάται ότι μπορεί να υπήρξαν ή να υπάρχουν ακόμη στον Άρη ή στους δορυφόρους του Δία.
«Είναι πάρα πολύ πιθανό ότι αν ο Άρης φιλοξενεί ζωή, αυτή θα βρίσκεται σε μια βαθιά βιόσφαιρα, όπου οι θερμοκρασίες θα είναι αρκετά υψηλές για να επιτρέπουν την ύπαρξη υγρού νερού», εκτιμά ο γεωλόγος Τζον Πάρνελ του πανεπιστημίου του Αμπερντίν στη Σκωτία.

Η Έντουαρντς, που θα είναι επικεφαλής της τρίτης αποστολής το 2011 στη Μεσο-Αντλαντική Ράχη, θα κάνει τέσσερις γεωτρήσεις, με στόχο, μεταξύ άλλων, να διαπιστώσει αν τα μικρόβια κάτω από το βυθό του Ατλαντικού είναι διαφορετικά από αυτά του Ειρηνικού ή είναι τα ίδια, πράγμα που θα σημαίνει ότι καταφέρνουν να «ταξιδεύουν» σε όλη την υδρόγειο – κάτω από τους βυθούς!



echedoros-p