ΑΕΚ, η παντοτινή πρέσβειρα ειρήνης

Του ΚΩΣΤΑ ΤΣΙΛΗ

Αν επιχειρήσει κανείς να ξεφυλλίσει το μεγάλο βιβλίο της κιτρινόμαυρης ιστορίας,...

φυλλομετρώντας τις άπειρες χρυσές σελίδες, ανάμεσα σε τρόπαια, θριάμβους, γκολ, θα πέσει πάνω σε κάτι πολύ ξεχωριστό. Ένα ταξίδι. Ένα ταξίδι το οποίο στην ζυγαριά της δόξας, ίσως έχει βάρος μεγαλύτερο απ’ όλα τους τίτλους του κόσμου. Ένα ταξίδι που ξεκίνησε πριν από 12 χρόνια, χαράματα της ίδιας μέρας που σε λίγο ξημερώνει. Ξημερώματα της 7ης Απριλίου του 1999, η ΑΕΚ κίνησε για το Βελιγράδι.


«Είμαι ενθουσιασμένος, διότι έστω και για λίγο θα γυρίσω στην πατρίδα μου, την πιο γενναία χώρα του κόσμου. Είναι μεγάλη τιμή για τον λαό της Γιουγκοσλαβίας αυτό το παιχνίδι και νιώθουμε μια τεράστια υποχρεώση στην ΑΕΚ» έλεγε δακρυσμένος ο Μπράνκο Μιλοβάνοβιτς. Αγωνιζόταν τότε στην Ένωση, αλλά το μυαλό του ήταν πίσω στην πατρίδα του που ισοπεδωνόταν από τις βόμβες των «Γερακιών» του ΝΑΤΟ. Στους συμπατριώτες του που δοκιμαζόντουσαν από έναν παράλογο πόλεμο.

«Μα καλά, οι ποδοσφαιριστές της ΑΕΚ δεν φοβήθηκαν να έρθουν; Εμείς πιστεύαμε πως έστω και την τελευταία στιγμή θα αναβληθεί ο αγώνας» απορούσαν Σέρβοι δημοσιογράφοι. Βλέπετε το γήπεδο του «Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού» στο Βελιγράδι απείχε μόλις ένα χιλιόμετρο από το κατεστραμμένο από τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς κτίριο του υπουργείου εσωτερικών. Μόλις 500 μέτρα από το γεμάτο από τραυματίες αμάχους, θύματα των τυφλών γερακιών, νοσοκομείο.

Η ΑΕΚ εκείνη την Μεγάλη Τετάρτη δεν φοβήθηκε τίποτε. Είχε ιερή αποστολή. Να σπάσει το εμπάργκο, να φτάσει μέχρι και το Βελιγράδι και με το φιλικό με την Παρτιζάν να «γκρεμίσει» το σκηνικό πολέμου. «Εκτός από εσάς δεν έχουμε άλλους να μας υποστηρίζουν. Πώς νιώθουν οι Έλληνες; Τι λένε για μας;» ρωτούσαν σχεδόν δακρυσμένοι οι Σέρβοι δημοσιογράφοι πριν να ξεκινήσει το παιχνίδι. Όχι πια από επαγγελματική διαστροφή. Από ανάγκη να βρουν έναν φίλο όταν ολόκληρη η Ευρώπη τους έχει αφήσει μόνους στο έλεος των «γερακιών» των ΗΠΑ.

«Εσείς είστε οι μεγάλοι»

Ποδοσφαιριστές, προπονητές, παράγοντες της ΑΕΚ και όσοι ακολούθησαν εκείνοι την αποστολή ήταν απόλυτα συνειδητοποιημένοι για το τι ακριβώς πήγαν να κάνουν στο εμπόλεμο Βελιγράδι. Όμως και πάλι έδειχναν σαστισμένοι όταν έβλεπαν Σέρβους κάθε ηλικίας να τους πλησιάζουν και κλαίγοντας να τους δίνουν ψωμί και αλάτι. Σαστισμένοι άκουγαν τον τότε πρόεδρο της Σερβίας Μίλαν Μιλουντίνοβιτς να λέει με σπαστά ελληνικά

«Εσείς είστε οι μεγάλοι. Σας αξίζουν συγχαρητήρια. Είμαστε ευγνώμονες προς τον φίλο ελληνικό λαό γιά την υποστήριξη και αλληλεγγύη του προς τον λαό της Σερβίας, ο οποίος αμύνεται στην εισβολή του ΝΑΤΟ. Ευχαριστώ από την καρδιά μου για τη συμπαράσταση σε αυτές τις δύσκολες ώρες που περνά η πατρίδα μου. Η παρουσία σας είναι για μας μεγάλη ελπίδα». Σαστισμένοι πήραν από τον υπουργό αθλητισμού Βέλιζαρ Τσέριτς έναν πίνακα ζωγραφικής με την επιγραφή «προς τα αδέλφια μας τους Ελληνες και την ΑΕΚ».

Στο γήπεδο βρέθηκε 25χιλιαδες κόσμος. Το φιλικό ματς μεταξύ της ΑΕΚ και της Παρτιζαν δεν τελείωσε ποτέ. Και δεν τελείωσε γιατί ο κόσμος εισέβαλε στο γήπεδο για να συμμετάσχει σε αυτό το πανηγύρι ειρήνης που είχαν στήσει οι 22 ποδοσφαιριστές. Οι Σέρβοι εισέβαλαν στο γήπεδο για να αγκαλιάσουν τους παίκτες της ΑΕΚ. Για να τους ευχαριστήσουν και να τους υποσχεθουν… «αδελφια μας Έλληνες την επόμενη φορά που θα έρθετε, το Βελιγράδι θα είναι ελεύθερο» όπως έγραφε την επόμενη μέρα του φιλικού στο πρωτοσέλιδο της η εφημερίδα «Sport».

«Δεν θα σας προστατεύσει κανείς»

Στο ερώτημα πως μια ομάδα κατάφερε να σπάσει νατοϊκό εμπάργκο και να φτάσει μέχρι την καρδιά του εμπόλεμου Βελιγραδίου, η απάντηση μοιάζει εξαιρετικά περίπλοκη. Όμως είναι απλή. «Πήγαμε με την καρδιά μας» όπως έλεγε τότε ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Και ας χρειάστηκε να μην ενημερώσει καν την ΟΥΕΦΑ για το φιλικό αυτό με την Παρτιζάν.

Και ας υπήρχαν πιέσεις από το υπουργείο αθλητισμού της Αγγλίας προς την αγγλική ENIC που τότε ήταν ιδιοκτήτρια της ΑΕΚ, προκειμένου να ακυρώσει το παιχνίδι. Και ας μην είχαν οι άνθρωποι της ΑΕΚ κανένα χαρτί στα χέρια τους που να τους διαβεβαιώνει πως κατά την διάρκεια του ματς ή της παραμονής της ομάδας στο σερβικό έδαφος δεν θα γινόταν κανένας βομβαρδισμός. Η ΑΕΚ δεν είχε την δυνατότητα να εξασφαλίσει καμία απολύτως διαβεβαίωση από αξιωματούχο του ΝΑΤΟ, πως δεν θα υπάρξει βομβαρδισμός μέχρι η αποστολή να βγει από τα σύνορα της Σερβίας. Επί της ουσίας, αυτό που είχαν πάρει ως απάντηση οι άνθρωποι της Ένωσης, ήταν «δεν θα σας προστατεύσει κανείς».

Άλλωστε γι αυτό υπήρξε και τεράστια βιασύνη προκειμένου η ΑΕΚ να φύγει από το Βελιγράδι μετά το παιχνίδι. Βλέπετε, όταν άρχισε να πέφτει η νύχτα, η πιθανότητα για βομβαρδισμό αυξανόταν δραματικά. Η αποστολή και της ομάδας και των οπαδών και δημοσιογράφων, για να φτάσει στα σερβοουγγρικά σύνορα, έπρεπε να περάσει από το Νόβισαντ. Πόλη που είχε «τσακιστεί» από τους βομβαρδισμούς. Αυτό που φοβόντουσαν οι άνθρωποι της ΑΕΚ, ήταν μήπως καταρρεύσει η γέφυρα που υπήρχε στο Νόβισαντ και αποκλειστούν. Τελικά η αποστολή της Ένωσης πέρασε. Και η γέφυρα του Νόβισαντ κατέρρευσε ακριβώς την επόμενη μέρα. Μεγάλη Πέμπτη 8 Απριλίου του 1999. Αυτό το γεγονός από μόνο του, αποδεικνύει το μέγεθος του ρίσκου που είχαν πάρει τότε οι κιτρινόμαυροι. Τίποτε όμως δεν μπορούσε να σταματήσει την ΑΕΚ από εκείνο το ταξίδι ειρήνης. Άλλωστε είχε στο πλευρό της όλους τους Έλληνες «Κι εγώ είμαι μαζί σας. Σας εύχομαι καλή τύχη» είχε πει μεσήλικας οπαδός του Πανιώνιου σφίγγοντας το χέρι του Ντέμη Νικολαϊδη κατά την αναχώρηση από την Αθήνα.

theplayer